Stadsinitiatief
Onder het motto “Zet de stad naar je hand” kunnen Rotterdammers tot en met 10 juli stemmen op een van de zes stadsinitiatieven. Dat zijn plannen voor en door Rotterdammers, met betekenis en uitstraling voor de stad en haar inwoners. De winnaar krijgt 3 miljoen om zijn initiatief te realiseren. De initiatiefnemers lopen dan ook om het hardst om draagvlak en draagkracht te vinden voor hun ideeën – procesmanagement avant la lettre.
Het Stadsinitiatief illustreert fraai een aantal aspecten van de moderne context waarin procesmanagement wordt ingezet. Ik haal er een aantal uit: de overheid die haar rol en die van de burgers nog niet kan vinden; de bescheiden inbreng van de politiek op het toneel; en de schakeling tussen gemeenschap en individuen in een netwerksamenleving.
Rol van de overheid
“…hoe buig je een overheid om die al jaar en dag dezelfde rol speelt?” “Hoe laat je ambtenaren merken dat er een andere wind waait?” “Wat is van de overheid en wat doen we zelf?” Het Stadsinitiatief stelt zich deze vragen op zijn website en meent dat het daar een belangrijke rol in speelt door te helpen “bij de zoektocht naar welke overheid de burgers nodig hebben.” Dat helpen gaat ondermeer door ondersteunen en verbinden, en door het “aanwakkeren” van “ambtenaren die innovatief willen handelen”.
De politiek
Overigens valt op dat de rol van de politiek en politici in deze context volstrekt in het midden blijft. De aanwezigheid van politici in de communicatieve uitingen van het Stadsinitiatief is bescheiden tot op het onzichtbare af. Het lijkt erop dat de politiek zich, althans op de bühne, bepaalt tot faciliteren en legitimeren, en dat het beeldbepalende werk wordt gedaan door een hybride organisatie van ambtenaren (het Team), netwerkers en cultuurdragers (de Board en de Ambassadeurs).
Hybride
En net zo hybride als het Stadsinitiatief en zijn organisatie, zijn ook de plannen waar de Rotterdammers dit jaar uit kunnen kiezen. Die zijn door de Board voorgeselecteerd op financiële deugdelijkheid en naar de gemeenschap verwijzende criteria als binding, beeldbepalendheid, stedelijke impact en draagvlak. Opvallend is daarom dat precies één initiatief voor de gemeenschap gaat en poogt met 3 miljoen de wijkcentra open te houden. Twee initiatieven mengen individuele ervaringen met hun betekenis voor de gemeenschap (RRRoots; het Kanon) en de overige drie bieden geneugten in een geïndividualiseerde context: tokkelen van de Hef; BMX-en in het centrum; surfen, raften en duiken in de Steigersgracht.
Gemeenschap en individu
Om draagvlak en draagkracht te krijgen, steken de initiatiefnemers tijd, geld en netwerkkracht in hun initiatief. Het felst woedt nu de strijd om De Hef. Aan de ene kant staan inwoners voor wie de impact van het geplande pretpark op de oude spoorbrug en de lokale gemeenschap te groot is. Aan de andere kant de initiatiefnemers die onder het handige motto “hart voor de stad, liefde voor de Hef” zoveel mogelijk betalende tokkelaars naar de Hef willen krijgen. Over en weer vallen harde woorden en het Stadsinitiatief wil partijen met elkaar in gesprek brengen. Niet doen, zou ik zeggen – we zien hier partijen op het scherpst van de snede naar draagvlak en draagkracht zoeken. Hoe deze waarden van gemeenschap respectievelijk vernetwerkte individualiteit zich tot elkaar gaan verhouden is de kern van de zoektocht. Als faciliterende professionals zich er nu mee gaan bemoeien, is de essentie van de zoektocht, en daarmee de uitkomst, bedorven.