Hot
“Nederlanders kunnen geen penalties nemen”
“Kiezers houden niet van ruzie”
“De ongekozen eurofiele bureaucraten in Brussel perken onze vrijheid in”
“Het CDA staat voor ‘samen'”
“Wilders is een wegloper”
“Politiek gaat niet over het oplezen van je verkiezingsprogramma, maar over wat je bereikt”
Framen is hot. Er worden boeken over geschreven, het krijgt aandacht in de media, steeds meer mensen hoor je erover. Het heeft er dus alle schijn van dat framen met succes is geframed als een techniek die de moeite waard is om te leren kennen en gebruiken.
Herverhaal
Vanwaar dat vrij plotse succes? Het is een handig concept om de publicitaire aanpak en het succes van populisten als Geert Wilders mee te analyseren. Het heeft natuurlijk ook te maken met het woord, framen. Het is een werkwoord, er hoort een zelfstandig naamwoord bij en heeft een lading.
Overigens geldt dat ook voor een Nederlands equivalent als “verhalen”, oftewel een verhaal vertellen. “Verhaal” is het zelfstandig naamwoord en het heeft ook een lading vanwege de associatie met een andere betekenis van verhalen: je genoegdoening verschaffen.
So far so good, maar framen is Engels, dus beter. Bovendien klinkt reframen beter dan herverhalen, en een reframe bestaat, maar een herverhaal niet.
Neutraal-wetenschappelijk
Hoogleraar Hans de Bruijn heeft er ondermeer het boek Framing over geschreven, zie hier. De titelpagina is mooi. Er staat: “Framing: over de macht van taal in de politiek. Met: …” en dan somt De Bruijn welgeteld 59 groten en iets minder groten der aarde op. Het is alsof ze allemaal persoonlijk aan het boek hebben meegewerkt. Dat hebben ze ook wel, maar dan doordat De Bruijn ze citeert. Slim bedacht, een verre echo van het beste frame ooit op boekengebied. Op de cover van “Ik Jan Cremer” liet de auteur afdrukken “Een onverbiddelijke bestseller”, al had hij nog geen boek verkocht.
Het boek van De Bruijn staat vol met beschaafde en minder beschaafde voorbeelden van politici die een verhaal vertellen, weggezet worden, een ander afbladderen. Hij definieert framen in het algemeen als het construeren en representeren van de werkelijkheid. En meer specifiek als “…een inhoudelijke politieke boodschap, die in het politiek debat wordt gebruikt en tot een specifieke interpretatie van de werkelijkheid leidt.” Daarmee framet hij framen neutraal-wetenschappelijk.
Kay en Eva
In Eva Jinek op zondag van 20 mei 2012 vertelde spindoctor Kay van der Linden, die spinde voor ondermeer Pim Fortuyn en Rita Verdonk, over de do’s en don’t’s van framing. (De frames aan het begin van dit stukje komen uit dit programma.) Hij omschreef framen als “een ander woord voor duiden, waardoor een thema een bepaalde emotionele lading krijgt en mensen door jouw bril naar dat thema gaan kijken.”
Van een spindoctor verwacht je dat hij de werkelijkheid (ver)draait, en dat geeft framen een nog negatievere emotionele lading dan het toch al heeft. Wat daarom opvalt is dat Van der Linden kiest voor het beschaafde woord “duiden”, oftewel uitleggen, verklaren, toelichten.
“Duiden” doet denken aan een verstandige, betrouwbare en deskundige commentator. Heel goed.
Nu nog een ander woord voor het Frankensteinachtige “spindoctor”.