Infographic

PDF

Nooit

De beroemdste foto uit de gloriedagen van het ruimtevaarttijdperk is “Earthrise”: de aarde komt op boven de maanhorizon. Dat beeld was nog nooit door mensenogen gezien. Borman, Lovell en Anders, de bemanning van Apollo 8, waren eind 1968 de eersten. Ze haastten zich om er foto’s van te maken en hoewel de inmiddels hoogbejaarde ruimtevaarders nog regelmatig goedmoedig kibbelen over wie het ultieme plaatje heeft geschoten, wordt Bill Anders (de jongste van het stel, hij is net 80 geworden) toch als de fotograaf ervan gezien.

Borman, een nuchtere testpiloot, is jaren later in zijn autobiografie nog lyrisch over de plaat: “It was the most beautiful,, heart-aching sight of my life (…) It was the only thing in space that had any color to it. Everything else was either black or white, but not the earth. It was mostly a soft, peaceful blue, the continents outlined in a pinkish brown. And always the white clouds, like long streaks of cotton suspended above that immense white globe”.

Krachtig

“Earthrise” is een eenvoudig voorbeeld van wat achteraf een buitengewoon krachtige information graphic blijkt te zijn: een weergave van data in een toegankelijk en makkelijk te begrijpen beeld, dat de relaties tussen die data verduidelijkt. Een infographic maakt gebruik van zes variabelen: omvang, helderheid, textuur, kleur, richting en vorm. De onmetelijke ruimte, het zachte blauw, de wolken van katoen, het grauwe van de pokdalige maan, de aarde zo ver weg dat Lovell haar met zijn duim kon bedekken.

Committment

Bij dat beeld hoort een verhaal, zoals dat van Borman, waardoor het lading krijgt. “Narrative elements (…) have a specific function in that they build the story – the narration – that is necessary to re-create the context and make sense of the data”, schrijft designprofessor Ciuccarelli. En ook: “The use of narrative elements in data visualisation can fuel committment” *) Van de foto wordt wel gezegd dat die beslissend heeft bijgedragen aan het ontstaan en beklijven van environmental awareness. Daar was niet veel meer voor nodig dan een helder, krachtig beeld en het enthousiasme van drie mannen in een tin can.

Lyriek

Het maanlandingsprogramma was natuurlijk niet louter groots, meeslepend en verrassend maar bestond ook uit bijdragen van talloos veel individuen met specifieke taken, die heel precies in elkaar moesten grijpen om alles op tijd en conform specs te laten werken. Die kant van het verhaal wordt wat mij betreft verteld door een bijna net zo mooie foto als Earthrise, met het prozaïsche onderschrift: Site activation schedules displayed in firing room 4 of the launch control center, January 1966. Het beeld staat in een geschiedenis van Cape Kennedy / Cape Canaveral, en is eigenlijk een infographic over een infographic. Ook hier weer: omvang, helderheid, textuur, kleur, richting en vorm. We zien iemand op een groot podium turen op een reusachtige, zakelijke, hoekige, grafische weergave van hoe je een raket lanceert. Voor tierelantijnen is geen plaats, de graphic waar de man op kijkt is zuiver functioneel. Maar in het beeld zit wel degelijk lyriek: het vertelt iets over de zwaarte van de verantwoordelijkheid, de omvang en complexiteit van het programma, de noodzaak van uiterste precisie en de transparantie, waarmee een fout aan het licht zal komen…

*) In: Rendgen, Sandra: Information Graphics, Taschen 2012