Gert van der Kolk - 06 51050119 info@oio.nl

PDF

Opwindend

Dankzij de Brexit zijn we een zomerlang verzekerd van opwindend nieuws. Ook vanuit procesmanagement bekeken, want aan aangrijpingspunten geen gebrek. Er moeten immers ideeën tot ontwikkeling worden gebracht. Om te beginnen aan Britse zijde de concrete uitwerking van een leven zonder EU-lidmaatschap, en bij de EU het omgekeerde.  Er moeten obstakels uit de weg geruimd zoals: wanneer doet wie een beroep op artikel 50? En er moeten besluiten worden genomen, maar niemand weet nog, door wie en wanneer.

Persoon

Johnson, Cameron en Farage hebben zichzelf van het speelveld verwijderd. Gove, Fox en Crabb zijn afgevallen, May en Leadsome blijven over. De ene politicus noemt zich een conservatief met compassie, de andere worden “hartstocht” en “nuance” toegeschreven. Gove vond Johnson “niet de juiste persoon”, May vindt zichzelf juist “de beste persoon” en Cameron zei dat hij campagne had gevoerd “op de enige manier waarop ik dat kan”. Zo maken ze de politiek persoonlijk en zichzelf (hun “zelf”) politiek. Zij houden ons voor wat zij dankzij hun persoonlijke kwaliteiten denken te bereiken en dat die kwaliteiten authentiek zijn.

Moment

Iedere professional komt weleens op onbekend terrein, waar hij niets heeft aan al zijn met zorg verworven en onderhouden kennis, kunde en ervaring. Geen idee welke kant je op moet, welke moeilijkheden waar op de loer liggen, wat je uit de kast moet halen om de problemen te overwinnen die je nog tegen zult komen. Zo’n moment, kortom, dat de vaste grond onder je voeten verandert in drijfzand. Zo’n Brexitmoment, dat je denkt: “OK, …eh… en nu?”.

Dan zit er bij gebrek aan adequaat gereedschap niets anders op: go Munchhausen. Er is een manier om uit dat professionele moeras te komen dankzij het enige instrument dat je altijd bij de hand hebt en dat je er aan je haren of de veters van je laarzen uit kan trekken: jezelf.

Onnavolgbaar

Een professional is dus zijn eigen last resort en de enige constante in zijn professionele instrumentarium is dat hij dienovereenkomstig handelt. Sommigen vullen voor “dienovereenkomstig” graag “trouw aan zichzelf” in, anderen noemen dat “authentiek” of “echt”. Uit professioneel oogpunt is dat onbevredigend. Zulke particuliere uitspraken over het zelf zijn per definitie onnavolgbaar en staan daardoor buiten de discussie.

Effect

Op zoek dus naar manieren om wel een professioneel gesprek te kunnen voeren over het “zelf” en over wat er gebeurt als je dat “zelf” als instrument inzet. Het sociologisch begrippenapparaat van Erving Goffman biedt een handvat. Hij analyseert het dagelijks leven dramaturgisch; het “zelf” is daarin niet een organisch ding maar een dramatisch effect, dat gestalte krijgt in de voorstelling die iemand geeft en dat meer of minder geloofwaardig wordt bevonden. Je zag en ziet het Johnson, Cameron, May et cetera nastreven.

Optimaal

Door het “zelf” als effect te zien, kun je het beschrijven in termen van uitkomsten, resultaten, producten en daar kun je een professioneel gesprek over hebben. Het nadeel is dat het dan alleen maar gaat over wat het oplevert en niet over de vraag, hoe dat effect tot stand komt en hoe je dat kunt sturen: hoe haal ik een optimaal effect, als ik mezelf inzet? Oftewel: hoe benut ik mezelf optimaal?

Enter het zelfonderzoek, waarover een volgende keer meer.