Opties
Met Draagvlak en draagkracht schreven we een boek waarin we onze ideeën over procesontwerp en -sturing zo goed mogelijk in theorie en praktijk probeerden te verankeren. Het boek was onze bijdrage aan de ontwikkeling van het vak van procesmanagement, dat soms net als de mensen die het beoefenen iets ongrijpbaars heeft. Altijd mogelijkheden (onder)zoeken, opties genereren, geitenpaadjes vinden. Net als je denkt dat je een procesmanager methodisch-technisch hebt vastgepind, weet ze wel weer een muizengaatje te vinden om het toch net even anders te doen. Dat geeft aan het schrijven van zo’n boek iets paradoxaals.
Instrumenten
Toch gaan we dat weer doen. Niet alleen zullen we daarin de methodiek en context van procesmanagement recapituleren en actualiseren. We maken er vooral een praktijkboek van. Dat wil zeggen: een boek waarin we 
de ontwerpstappen en stuurvariabelen van procesmanagement zoveel mogelijk voorzien van de instrumenten, checklists, canvassen en reflectiepunten die we in de loop der tijd hebben ontwikkeld en toegepast.
Bloedneus
Die “loop der tijd” beslaat voor ons ruim twintig jaar. Wat hebben we zien veranderen en wat is hetzelfde gebleven?
Wat bleef is dat we nog steeds veel mensen tegenkomen die zeggen dat ze procesmanagement puur op intuïtie doen. Vallen, opstaan, bloedneus afvegen, uitproberen, ontdekken. En als wij dan zeggen dat je er ook methodisch-technisch over kunt praten beginnen ze een beetje zorgelijk te kijken. Want eh, zoals ik het nu doe gaat het best goed en ik wil me vooral niet teveel vastleggen, gaat dat niet ten koste van de creativiteit? Begrijpelijk, maar vanuit vakmatig en organisatorisch oogpunt toch onbevredigend. Voor de ontwikkeling van het vak is het goed als je er methodisch-technisch over kunt praten. En organisaties spinnen er garen bij als ze vakmensen kunnen opleiden en aanbieden.
Begripsverwarring
Voor onze opdrachtgevers is procesmanagement haast nooit een eindpunt. Doorgaans worden de opbrengsten met project- of programmamanagement of beleidsroutines verder gebracht. We zien het vak zich bij hen wel ontwikkelen van een ondersteunende naar een zelfstandige discipline, die echter altijd nauw is verbonden met een inhoudelijke opgave. Dat maakt het vak soms minder herkenbaar. De eeuwige begripsverwarring met bijvoorbeeld het (her)inrichten van bedrijfsprocessen en administratieve organisaties draagt daaraan bij.
Speler
We hebben de indruk dat procesmanagement steeds meer het domein van de bestuurs- en beleidskunde wordt ingetrokken. Misschien bedriegt de schijn en lijkt dat maar zo, omdat er vanuit die hoek veel over procesmanagement wordt gepubliceerd. Begrijpelijk, want de overheid is een grote speler. Maar niet de enige – het zou heel verrijkend zijn als marktpartijen hun proceskennis meer zouden valoriseren.
Praktijkboek
Want de noodzaak van goed georganiseerde samenwerking tussen partijen met potentieel uiteenlopende belangen en behoeften neemt alleen maar toe. Maak een breakdown van grote thema’s als klimaat, stikstof, pfas, wonen, water, energie, samenlevingsinrichting van internationaal naar lokaal en de hoeveelheid werk die moet worden verzet is duizelingwekkend. Maatschappelijke en bestuurlijk-juridische ontwikkelingen maken de noodzaak van goed vormgegeven participatie en het inrichten van een gelijk speelveld alleen maar groter. En als de overheid haar terugtreden stuit en omkeert, wat wellicht weer zichtbaar wordt in de terugkeer en herwaardering van de vakminister, zal de behoefte toenemen aan procesmanagement dat als rechtvaardig en onafhankelijk kan worden ervaren.
Redenen genoeg voor ons, om het praktijkboek te gaan maken.